ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ EQUITABLE LIFE ASSURANCE SOCIETY (ELAS)

1. Γιατί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρενέβη στην υπόθεση της βρετανικής ασφαλιστικής εταιρείας Equitable Life που επτώχευσε και δεν ήταν σε θέση να εκπληρώσει τις οικονομικές της υποχρεώσεις έναντι των ασφαλισμένων της εντός και εκτός Βρετανίας;

Απάντηση: Αφορμή για την σύσταση Εξεταστικής των πραγμάτων Επιτροπής για το θέμα των οικονομικών υποχρεώσεων της πτωχευσάσης Βρετανικής Ασφαλιστικής Εταιρείας Equitable Life Assurance Society (ELAS) έναντι Βρετανών και αλλοδαπών ασφαλισμένων ήταν ατομικές και ομαδικές Αναφορές των αντισυμβαλλομένων προς την Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η Επιτροπή Αναφορών ζήτησε και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφάσισε να συστήσει Εξεταστική Επιτροπή για να διερευνήσει τις καταγγελλόμενες παραβάσεις του Κοινοτικού Δικαίου σχετικά με την οικονομική κατάρρευση της εν λόγω βρετανικής Ασφαλιστικής Εταιρείας. Αφετηρία της έρευνας υπήρξαν οι αναφορές και οι μαρτυρίες των αναφερόντων αλλά εξετάστηκαν και εκπρόσωποι των Ρυθμιστικών Αρχών του Ηνωμένου Βασιλείου καθώς και άλλων κρατών μελών και αξιολογήθηκε ο έλεγχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως προς τη διαχείριση εφαρμογής της Οδηγίας 94/96/ΕΟΚ. Ο κεντρικός ρόλος των αναφορών των ευρωπαίων πολιτών αντικατοπτρίζει τη σημασία της Επιτροπής Αναφορών του ΕΚ στον έλεγχο εφαρμογής του Κοινοτικού Δικαίου.

2. Σε τί ύψος ανέρχεται η ζημιά που προκάλεσε η ασφαλιστική εταιρεία στους ασφαλισμένους της;

Απάντηση: Οι συνολικές ζημίες των αντισυμβαλλομένων δεν μπορούν να υπολογιστούν από την Εξεταστική Επιτροπή. Σύμφωνα όμως με τις επίσημες ανακοινώσεις επηρεάστηκαν 1,5 εκατομμύρια αντισυμβαλλόμενοι Βρετανοί αλλά και 8.000 Ιρλανδοί, 4.000 Γερμανοί και άλλοι ευρωπαίοι πολίτες. Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση η περικοπή ασφαλιστικών αξιών στις 16/7/2001 ανερχόταν σε 4 δισεκατομμύρια στερλίνες περίπου. Οι επενδυτές ασφαλισμένοι δεν είχαν πρόσβαση στο Σύστημα Αποζημίωσης του τομέα Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών του Ηνωμένου Βασιλείου επειδή η εταιρεία ουδέποτε θεωρήθηκε σε κατάσταση χρεοκοπίας. Ακόμα και εάν υπήρχε δυνατότητα χρησιμοποίησής του, αυτή θα ίσχυε μόνο για Βρετανικά ασφαλιστήρια και όχι για εκείνα των θυγατρικών της εταιρείας στο εξωτερικό, πράγμα που αποτελεί διάκριση λόγω του τόπου κατοικίας.

3. Ποιές ήταν οι ενέργειες της Εξεταστικής των πραγμάτων Επιτροπής του ΕΚ και ποια τα πορίσματα στην έκθεση συμπερασμάτων που πρόκειται να εγκριθεί από την Επιτροπή αυτή στις 8 Μαΐου 2007 προκειμένου να προταθεί για ψήφιση στην Ολομέλεια του ΕΚ;

Απάντηση: Η έρευνα της Εξεταστικής Επιτροπής επικεντρώθηκε σε τέσσερα βασικά θέματα:

1) εξέταση των καταγγελλομένων παραβάσεων και της κακής διαχείρισης εφαρμογής της 3ης Οδηγίας σχετικά με την Ασφάλεια Ζωής από το Ηνωμένο Βασίλειο,

2) αξιολόγηση του ρυθμιστικού καθεστώτος του ΗΒ σε σχέση με την Equitable Life Αssurance Society,

3) καθεστώς των αξιώσεων και επάρκεια των μέσων που διαθέτουν κάτοχοι ασφαλιστηρίων συμβολαίων και

4) αξιολόγηση της ικανότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εποπτεύει την εφαρμογή της νομοθεσίας που αφορά στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.

Μετά την εξέταση των ομάδων που προαναφέραμε η εξεταστική επιτροπή υπέβαλε ενδιάμεση έκθεση και συνέχισε το έργο της έως το Μάρτιο 2007 οπότε υπέβαλε την τελική έκθεση με συμπεράσματα και συστάσεις. Η έκθεση της εξεταστικής επιτροπής φέρει τον τίτλο "Συμπεράσματα και συστάσεις σχετικά με την κατάρρευση της Equitable Life Assurance Society (2006/2199 INI)".

Α. Συμπεράσματα

Η εξεταστική επιτροπή αναγνωρίζει ότι δεν υπήρχε εσκεμμένη συμπαιγνία της ρυθμιστικής αρχής του Ηνωμένου Βασιλείου και της ELAS κατά τη διερεύνηση των αιτίων της οικονομικής κρίσης της ή συντονισμένη απάτη εις βάρος των άλλων συμβαλλομένων.

Η μεταφορά της τρίτης Οδηγίας για την ασφάλεια ζωής πραγματοποιήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο αποσπασματικά σε ό,τι αφορά νομοθετήματα, με αποτέλεσμα να μην εκπληρώνει τις βασικές επιδιώξεις της. Έτσι οι ρυθμιστικές και ελεγκτικές αρχές του ΗΒ δεν ήλεγξαν τις εξελίξεις στις δραστηριότητες της ELAS.

Η ρυθμιστική αρχή για τις Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες δεν απαίτησε από την εταιρεία σύσταση και συνεχή διατήρηση αποθεματικών, ώστε να έχει περιθώρια φερεγγυότητας στο σύνολο των δραστηριοτήτων της. Ιδιαίτερα επιζήμιες ήταν οι Συμβάσεις Εγγυημένης Προσόδου που απέδωσαν κέρδη στους αντισυμβαλλομένους κατά τη δεκαετία του 90. Στη συνέχεια όμως, λόγω της πτωτικής αγοράς των μετοχών, αναγκάστηκαν -παραπλανώμενοι, όπως υποστηρίζουν- να υπογράψουν το Συμβιβαστικό Σχέδιο με την άδεια της ρυθμιστικής αρχής του ΗΒ.

Αυτό κάλυψε μόνο τεχνητά τις απαιτήσεις και οδήγησε σε δυσάρεστα και μη αναμενόμενα από τους επενδυτές αποτελέσματα.

Δεν είναι καθόλου ικανοποιητικό το γεγονός ότι, ενώ η ΕΕ έχει ανοίξει τις αγορές της χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών χρησιμοποιώντας κανόνες δικαίου που δεν επιδέχονται αμφισβήτηση, είτε μέσω αρχών της Συνθήκης είτε μέσω παράγωγου δικαίου, τα ζητήματα που σχετίζονται με τα μέσα επανόρθωσης υπέρ των καταναλωτών έχουν αντιμετωπιστεί μόνο με πράξεις μη υποχρεωτικού δικαίου, όπως είναι οι συστάσεις και τα μνημόνια συνεννόησης.

Υπήρχαν κενά στο εσωτερικό του συστήματος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Συστημάτων Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών (FIN-NET). Το FIN-NET για παράδειγμα δεν προσέφερε καμία βοήθεια στους Γερμανούς αντισυμβαλλομένους της ELAS των οποίων οι καταγγελίες βρίσκονταν έξω από τη βασισμένη στην ιδιότητα του μέλους δικαιοδοσία του γερμανού Διαμεσολαβητή αλλά και έξω από την εδαφική δικαιοδοσία του Διαμεσολαβητή του ΗΒ.

Β. Συστάσεις

Η εξεταστική επιτροπή, με τέσσερα ξεχωριστά κεφάλαια, συστήνει:

Α. Συνεπέστερη μεταφορά των οδηγιών στο εθνικό δίκαιο και καθορισμό διαδικαστικών κανόνων για τις εποπτικές χρηματοπιστωτικές αρχές, ώστε να προστατεύονται οι αντισυμβαλλόμενοι κατά την εξέταση διασυνοριακών καταγγελιών. Συστήνεται επίσης η κάλυψη των κενών οργάνωσης και δράσης του δικτύου Επιτροπής Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (CEIOPS).

Β. Δρομολόγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτάσεων για τα συλλογικά ένδικα μέσα και τη δημιουργία νομικού πλαισίου με ομοιόμορφες απαιτήσεις πολιτικής δικονομίας για τις ευρωπαϊκές διασυνοριακές αγωγές. Τονίζεται η ανάγκη πληροφόρησης του κοινού για τις δυνατότητες του συστήματος εξωδικαστικού διακανονισμού FIN-NET.

Γ. Πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη "Φερεγγυότητα ΙΙ" που βρίσκεται στο στάδιο διαβούλευσης ώστε να αναπτυχθούν κοινές ευρωπαικές αρχές διαχείρισης κινδύνων και εποπτικού ελέγχου. Η Επιτροπή καλείται να προτείνει νομοθεσία που δίνει έμφαση στη συλλογική ευθύνη των εθνικών ρυθμιστικών αρχών για τη διασφάλιση της βέλτιστης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και της προστασίας των καταναλωτών με αποτελεσματική χρηματοπιστωτική εποπτεία. Ζητείται, επίσης, από το Συμβούλιο να ενθαρρύνει τα κράτη-μέλη να καταρτίζουν διεξοδικούς πίνακες συσχέτισης κατά τη μεταφορά των οδηγιών στο εθνικό δίκαιο. Συστήνεται μια πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, η οποία θα ενθαρρύνει τη συνεργασία ανάμεσα στις εθνικές ρυθμιστικές και εποπτικές αρχές.

Δ. Τονίζεται, τέλος, ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο έχει τη δυνατότητα σύστασης εξεταστικών επιτροπών, και ζητείται περαιτέρω ενίσχυση των ερευνητικών εξουσιών τους.

6. Θεωρείτε πως αυτή η παρέμβαση θα είναι προπομπός και για ανάλογες περιπτώσεις που τυχόν θα εκδηλωθούν στην Ελληνική ασφαλιστική αγορά;

Απάντηση: Δεν έχουν περιέλθει στην αντίληψη μου αιτιάσεις εναντίον ελληνικών ασφαλιστικών εταιριών. Υπογραμμίζω την αναγκαιότητα προληπτικών ελέγχων για την εξασφάλιση της φερεγγυότητας όλου του χρηματοπιστωτικού συστήματος και την ανάπτυξη της συνήθειας να προσφεύγουν οι αντισυμβαλλόμενοι στην εξωδικαστική επίλυση των διαφορών τους.